روش‌های جلوگيري از پوسیدگی قهوه‌ای میوه مرکبات
مهندس یعقوب محمدعلیان عضو هیات علمی بخش گیاهپزشکی موسسه تحقیقات مرکبات کشور
بیماری پوسیدگی قهوه‌ای میوه، یکی از مهمترین بیماری‌های قارچی مرکبات است. گونه‌های قارچ فیتوفتورا (Phytophthora) در نواحی تولید مرکبات، علاوه بر مرگ ریشه، طوقه و گیاهچه‌ها، موجب پوسیدگی میوه می‌شوند. پوسیدگی قهوه‌ای ارقام مرکبات در مناطقی که بارندگی در اواخر شهریور و قبل از برداشت میوه زیاد باشد، موجب خسارات اقتصادی فراوان در باغ و انبار می‌شود. شدیدترین خسارت پوسیدگی، در میوه‌هایی است که قبل از برداشت، علایم بیماری را نشان نمی‌دهند و سپس در انتقال به انبار، علایم پوسیدگی ظاهر شده وبه میوه‌های دیگر گسترش می‌یابد. میزان خسارت باغ‌ها بسته به نوع خاک، میزان و روش آبیاری، بارندگی در فصل پاییز، سن درخت و فواصل کاشت درخت‌ها متفاوت است. خسارت اين بيماري در باغ‌های با خاك سنگين و با زهكش نامناسب يا بدون زهكش طي دوره‌هاي طولاني بارندگي و شبنم در اواخر شهريور و اوايل پایيز و در مرحله قبل از برداشت يا در طول دوره برداشت محصول زياد است.
مدیریت بیماری:
با توجه به پراكندگي و تراكم جمعيتي بالاي عامل بيماري قارچي پوسيدگي قهوه‌اي در باغ‌های مرکبات شمال كشور، موارد زير جهت جلوگيري از خسارت بيماري توصيه مي‌گردد:
1- هرس تاج درختان از ارتفاع حداقل 45 سانتي‌متر از سطح خاك در اسفندماه به منظور جلوگيري از تماس مستقيم شاخه و ميوه با خاك (تصاویر 2 و 3).
2- ايجاد زهكش مناسب و با عمق حداقل 70 سانتی‌متر در باغ
3- توصيه آبياري سيستم قطره‌اي و اجتناب از آبياري به صورت كرتي در باغ
4- مدیریت علف‌های هرز باغ‌هاي مرکبات از اواخر مرداد ماه از محل آبچکان درخت به سمت بین خطوط کاشت بنحوی که در محل آبچکان در باغ‌های باسابقه آلودگی، پوشش سبز در حد 5 -3 سانتی متر را داشته باشیم.
5- جمع‌آوری میوه‌های قارچی و پوسیده ودفن نمودن آنهادرعمق 50 سانتی‌متری ازسطح خاک
6- درصورت بارندگی زیاد در اواخر تابستان و اوایل پاییز، از انبار نمودن طولانی مدت میوه‌های بخش پایینی تاج درخت خودداری گردد.
7- استفاده از قارچ‌كش‌های با تركيبات مسي نظیر (اكسي‌كلرورمس 3-2/5 (دو و نیم الی سه) در هزار یا بردوفیکس به نسبت 5 در هزار یا محلول بردو 1 درصد) قبل از شروع بارندگي شهريور ماه در ارتفاع حداقل 1/5-1 (یک الی یک و نیم) متري از سطح خاك با پوشش كامل قارچ‌كش در سطح برگ، سرشاخه و ميوه‌ها در باغ‌های با سابقه آلودگی انجام شود. انجام سم‌پاشي بر اساس استفاده از اطلاعات هواشناسي ضروري است.
تصویر 1- درخت بارده مركبات بدون هرس پايين تاج با آلودگی شدید
تصویر 2- هرس پايين تاج درخت در ارتفاع حداقل 45 سانتيمتري از سطح خاك در اسفند ماه
تصویر 3- درخت بارده مركبات با اعمال هرس پايين تاج باآلودگی بسیارکم